Wystawa plenerowa „Najdalsza Polska. Szczecin 1945 – 1948”

Ta wspólna inicjatywa Archiwum Państwowego, Muzeum Narodowego w Szczecinie oraz Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu ma na celu uczczenie 75. rocznicy włączenia metropolii nad Odrą w skład państwa polskiego. Jej autorzy chcieli pokazać, jak odmienne – choć nie mniej burzliwe od losów pozostałej części Polski – były początki powojennego życia Polaków na tych ziemiach. Wystawa podzielona jest na rozdziały tematyczne, wśród których znajdują się m.in. geneza postulatów oparcia granic Polski na Odrze, losy Polaków wywiezionych przez Niemców w czasie wojny na roboty do Szczecina, realia sowieckiej obecności w Szczecinie, transfer ludności polskiej z Kresów na Pomorze Zachodnie, budowa życia Kościoła katolickiego. Nie pominięto też kwestii nieprzynoszących chluby, jak „dziki zachód”, czyli zjawisko szabru poniemieckiego mienia na ziemiach zachodnich. Osobno opowiedziana została historia oporu Szczecinian wobec łamania demokracji przez ekipę Bolesława Bieruta. Jedna z pierwszych wielkich demonstracji, wyrażająca sprzeciw wobec komunistów i wsparcie dla lidera opozycji Stanisława Mikołajczyka, miała miejsce w kwietniu 1946 roku właśnie w Szczecinie. Miasto nad Odrą leżało także na trasie kurierów wolnej Polski w latach 1945–1947. Sporo uwagi poświęcono tworzeniu instytucji kultury i odbudowie gospodarki morskiej.

Piotr Semka