NOCLEGI
ROZKŁADY
Kalendarium wydarzeń w Muzeum Narodowym w Szczecinie
fot. nadesłane
KALENDARIUM WYDARZEŃ
REKLAMA
19 PAŹDZIERNIKA 2023 | CZWARTEK
18.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie | wstęp wolny
Wernisaż: „Jak to z drewnem było. Narzędzia do obróbki drewna”
21 PAŹDZIERNIKA 2023 | SOBOTA
10.00 – 18.00 | wszystkie gmachy MNS
Bezpłatna sobota w Muzeum
10.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie | bilety: 15 zł + obowiązkowe zapisy (!)
Dia de Muertos - meksykański Dzień Zmarłych | Warsztaty dla dzieci 7 – 12 lat |
Prowadzenie: Dorota Baumgarten-Szczyrska
12.00 | Muzeum Sztuki Współczesnej MNS | wstęp wolny
Autorskie oprowadzanie po wystawie „KONIK STUDIO timeline. Katarzyna Zimnoch i Paweł
Kleszczewski” | Wydarzenie w ramach Szczecin Film Festival
16.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie | bilet edukacyjny: 5 zł
Akademia Historii Sztuki | Sztuka starożytnej Grecji – architektura
Wykład Krystyny Milewskiej
22 PAŹDZIERNIKA 2023 | NIEDZIELA
10.00 | Muzeum Sztuki Współczesnej MNS | bilety: 10 zł + obowiązkowe zapisy (!)
Szkło/plexi - Maluję / Ilustruję | Zabawy ze sztuką na wystawie „KONIK STUDIO timeline”
Warsztaty dla dzieci w wieku 6 – 10 lat | Prowadzenie: Agata Kamińska
24 PAŹDZIERNIKA 2023 | WTOREK
17.00 | Centrum Dialogu Przełomy MNS | wstęp wolny
Wytwarzanie miasta portowego: wokół książki "Wodowanie" Sławomira Iwasiowa
Uczestnicy debaty: Sławomir Iwasiów, Robert Bartłomiejski i dziennikarz Janusz Zarzycki
Prowadzenie: Maciej Kowalewski
18.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie | wstęp wolny
Beton historyczny w architekturze i krajobrazie kulturowym Pomorza Zachodniego
Wykład dr Aleksandry Hamberg – Federowicz
Spotkanie Członków i Sympatyków Stowarzyszenia Historyków Sztuki
Szczegółowe informacje o zapisach na zajęcia edukacyjne: www.muzeum.szczecin.pl
ADRESY GMACHÓW MNS:
Narzędzia do obróbki drewna ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie
Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego [skrzydło południowe, parter]
20 października 2023 – 3 marca 2024
wernisaż: 19 października 2023, godzina 18.00
Kuratorka: Iwona Karwowska
Współpraca: Małgorzata Kłosińska-Grzechowiak, Agnieszka Słowińska
Wystawa „Jak to z drewnem było” po raz pierwszy tak licznie przedstawia dawne narzędzia służące rzemieślnikom: cieślom, stolarzom, bednarzom, do obróbki drewna i wykonywania z niego różnych przedmiotów.
Pokazuje także rezultat ich starań: meble, narzędzia rolnicze, wyroby bednarskie i inne wytwory zgromadzone na kolorowym jarmarku, na którym większość rzemieślników zbywała rzeczy wykonane przez siebie. Prezentuje również przedmioty użyteczne i piękne wykonane w drewnie – materiale nieodzownie towarzyszącym nam w wędrówce przez historię.
Wystawa przygotowana przez zespół Działu Etnografii Pomorza Muzeum Narodowego w Szczecinie.
Drewno jest surowcem mającym wiele wyjątkowych właściwości. Jego dostępność, mało skomplikowana obróbka niewielką ilością narzędzi, trwałość, odporność na warunki zewnętrzne oraz piękno faktury powierzchni czynią z niego materiał prawie doskonały.
Różne sposoby wykorzystania drewna na przestrzeni wieków przyczyniły się do powstania wielu odrębnych zawodów z nim związanych. Najliczniejszą i najbardziej potrzebną w życiu codziennym grupę stanowili rzemieślnicy uprawiający ciesielstwo, stolarstwo, bednarstwo i kołodziejstwo. Wykorzystywali zarówno najbardziej powszechne gatunki, jak i te rzadziej występujące. Używano przede wszystkim drewna sosnowego, świerkowego, dębowego. Do wyrobu detali stosowano drewno bukowe, jesionowe, akacjowe, klonowe, lipowe, itp. Wszyscy rzemieślnicy pracujący z drewnem musieli mieć wiedzę o jego cechach i przygotowaniu do produkcji.
Obróbka drewna, prowadząca do tego, by z kloca drzewnego otrzymać wygładzoną deskę o konkretnych wymiarach, to jedna z najstarszych umiejętności ciesielskich. Polega na ciosaniu i łupaniu kłód za pomocą toporów, siekier i cioseł, wygładzaniu strugami i tarciu ich na deski piłami trackimi. Wymienione narzędzia zwykle wystarczały do postawienia dowolnie zaprojektowanego budynku.
Wraz z rozwojem w średniowieczu narzędzi do specjalistycznej obróbki drewna z ciesielstwa wyodrębniło się stolarstwo, dzięki różnego rodzaju piłom i nożom w drewnianej obudowie – czyli heblom – stolarze mogli produkować zaawansowane technicznie, mocne konstrukcyjnie i estetyczne meble oraz elementy wykończeniowe wnętrz budynków.
Znajomość wytwarzania z drewnianych klepek przedmiotów o różnym kształcie, zwana bednarstwem, znana była na ziemiach polskich już w II–III wieku, co poświadczają wykopaliska z okresu rzymskiego. Bednarz, oprócz narzędzi podobnych do tych, których używał cieśla, posługiwał się ponadto kobylicą, szabą, wątornikiem oraz narzędziami do przygotowania i naciągania metalowych obręczy. Używał przyrządów charakterystycznych również dla stolarstwa: piły ramowej, cyrkla, młotka, strugów prostych i krzywych, hebla spusta.
Kołodziej to rzemieślnik specjalizujący się w produkcji kół, jednakże pracując na potrzeby wsi, wytwarzał wielofunkcyjne wozy, a także narzędzia rolnicze; brony i drewniane elementy pługów i radeł. Produkował dwa typy kół: z obwodem giętym, wykonanym z jednego kawałka drewna, oraz z obwodem, na który składało się kilka oddzielnych elementów, wycinków koła, czyli dzwon. W obu przypadkach były to koła szprychowe z piastą obracające się na nieruchomej osi. Kołodziej oprócz narzędzi charakterystycznych dla innych rzemieślników pracujących w drewnie, używał ławy kołodziejskiej, tzw. buka, pieska i śmigi.
O archaiczności rzemiosł drzewnych dowiadujemy się z prasłowiańskiego nazewnictwa z nimi związanego: ciosła, strug, wątor, obręcz, piasta, rozwora, sworzeń, snice, itp. Praca ludzi wykonujących te zawody przez długie stulecia była znaczącym elementem funkcjonowania społeczności lokalnych. O dawnej powszechności, a pośrednio estymie tych zawodów świadczy też popularność nazwisk wywodzących się od rzemieślniczych profesji.
Proces zaniku tradycyjnych rzemiosł rozpoczęty jeszcze w XIX wieku, w XX stuleciu nabierał coraz szybszego tempa, aż do momentu, kiedy zaczęliśmy je określać mianem „ginących zawodów”.
Iwona Karwowska
Dia de Muertos - meksykański Dzień Zmarłych
Warsztaty dla dzieci w wieku 7 – 12 lat
Święto zmarłych zbliża się wielkimi krokami. W Polsce w tym czasie odwiedzamy groby naszych bliskich. Jest to bez wątpienia czas wspomnień, zadumy i spotkań z rodziną oraz przyjaciółmi.
Jeśli jesteś ciekawa (-y) świata i chciałbyś wybrać się do Meksyku, aby dowiedzieć się jak ten wyjątkowy czas w roku spędzają jego mieszkańcy, to te zajęcia są właśnie dla ciebie.
Dia de Muertos - czyli meksykański Dzień Zmarłych, to pełen symboli okres wspominania zmarłych na wesoło. Istnieje przekonanie, że w Meksyku się nie umiera, chyba, że nie ma się przyjaciół, bo jeśli oni pamiętają o zmarłych to znaczy, że ci nadal żyją. Wiara w to jest punktem wyjścia dla wszystkich zwyczajów, występujących podczas Dia de Muertos. Dlatego też w kulturze Meksyku podtrzymywanie pamięci i opowiadanie o swoich przodkach jest tak istotne. Dia de Muertos obchodzi się w powiązaniu z katolickimi świętami, które przypadają 1 i 2 listopada, choć atmosferę tego dnia czuć już w trakcie całego poprzedzającego tygodnia. Jak wyglądają przygotowania do tego święta? Czy na pewno jest to czas radości? Jakie przysmaki towarzyszą biesiadom rodzinnym? Kim jest Catrina? Jakie słodycze przygotowuje się dla dzieci? Czym jest pan de muerto? Na te i wiele innych pytań odpowiemy w czasie zajęć.
Zapraszamy dzieci w wieku 7 – 12 lat na warsztaty, które odbędą się 21 października, w godzinach 10.00 – 12.00, w gmachu muzeum przy Wałach Chrobrego 3.
Obowiązują zapisy – Dorota Baumgarten-Szczyrska tel. 797 705 270, d.baumgarten@muzeum.szczecin.pl
KONIK STUDIO timeline
Autorskie oprowadzanie po wystawie
Zapraszamy w sobotę, 21 października 2023 roku o godzinie 12.00 na autorskie opraowadzanie Katarzyny Zimnoch i Pałwa Kleszczewskiego po wystawie "KONIK STUDIO: timeline”.
Spotkanie odbędzie się w ramach Szczecin Film Festival.
Studio filmowe KONIK prowadzi duet artystyczny, który tworzą Katarzyna Zimnoch i Paweł Kleszczewski. Pracują w obszarze sztuk wizualnych, nowych mediów, malarstwa oraz filmu animowanego. Są obecni zarówno w przestrzeniach galeryjnych, jak i na festiwalach filmowych.
Wystawa w Muzeum Narodowym w Szczecinie gromadzi dorobek z ostatnich dziesięciu lat. Prezentowane są malarstwo, animacje i filmy wideo, obrazy, rysunki, grafiki, monotypie, miniatury, tekstury, instalacje, wydruki grafiki komputerowej. Będzie można poznać proces powstawania filmu, jego etapy, porównać storyboardy (scenopisy), fragmenty animatików. Film i animacja w wykonaniu KONIK STUDIO to tworzywo takie jak farby i deska, a nie medium narracyjne i masowa rozrywka. To filmy artystyczne i eksperymentalne. Wykraczają poza opowiadanie historii, tworząc fantastyczne obrazy pełne symboli i archetypów. Eksperymenty doprowadziły artystów do wypracowania własnej techniki – łączenia malarstwa na szkle z animacją komputerową.
Kasia Zimnoch i Paweł Kleszczewski pochodzą ze Szczecina, razem studiowali na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 2012 roku pojechali na wakacje do Cavan w Irlandii i tam zostali przez sześć lat, tam też założyli Konik Studio. Od 2018 roku ponownie mieszkają w Szczecinie, tu, w Dąbiu, jest ich obecna pracownia. W Klubie Delta od dwóch lat prowadzą działalność kuratorską, organizują wystawy zarówno uznanym i zasłużonym twórcom, jak i zupełnie nieznanym, debiutującym.
Akademia Historii Sztuki
Sztuka starożytnej Grecji – architektura
Zapraszamy na wykład Krystyny Milewskiej „Sztuka starożytnej Grecji – architektura” w ramach cyklu Akademia Historii Sztuki.
Spotkanie odbędzie się w sobotę, 14 października 2023 roku o godzinie 16.00 w Muzeum Narodowym w Szczecinie przy Wałach Chrobrego.
Bilety: 5 zł (bilet edukacyjny)
Akademia Historii Sztuki to otwarte wykłady z zakresu historii sztuki, odbywające się w tym roku szkolnym w każdą sobotę od października 2023 do maja 2024. Ze względu na przekrojowy charakter kursu polecamy go w szczególności młodzieży i osobom dorosłym, które pragną rozpocząć swoją przygodę z historią sztuki lub usystematyzować posiadane już wiadomości. Kurs obejmuje szeroki zakres tematów, od sztuki starożytnej po sztukę współczesną, uzupełniony o zajęcia związane z analizą i interpretacją dzieł sztuki.
KONIK STUDIO timeline
Zabawy ze sztuką współczesną (warsztaty dla dzieci)
Zapraszamy na zajęcia dla dzieci w wieku 6–10 lat będące częścią programu edukacyjnego wystawy czasowej "KONIK STUDIO timeline".
Dzieci samodzielnie stworzą ilustrację nawiązującą do wybranego filmu prezentowanego na wystawie. Ponadto pokazany zostanie proces warsztatowy powstawania filmów.
Zapoznamy się z tradycyjnym rozumieniem terminu „malarstwo na szkle”.
Formuła warsztatów opiera się na naturalnej zdolności najmłodszych do kreatywnego myślenia. Specjalnie dobrane zadania plastyczne mają pobudzić dziecięcą wyobraźnię.
Prowadząca: Agata Kamińska
wstęp: 10 zł
Liczba miejsc ograniczona
Obowiązują wcześniejsze zapisy: a.kaminska@muzeum.szczecin.pl, tel.: 797 705 277
Wytwarzanie miasta portowego
Wokół książki "Wodowanie" Sławomira Iwasiowa
Zapraszamy we wtorek, 24 października 2023 roku o godz. 17.00, do Muzeum Narodowego w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy na promocję książki Sławomira Iwasiowa „Wodowanie. Literatura i inne media w Szczecinie. Lata 60. XX wieku”. O faktycznym albo mitycznym portowym charakterze Szczecina dyskutować będą Sławomir Iwasiów, Robert Bartłomiejski i dziennikarz Janusz Zarzycki. Spotkanie poprowadzi Maciej Kowalewski.
Od autora: książka nie opowiada wprost o wodnym żywiole, choć trudno byłoby się odżegnać od niesionych z jego falami wieloznaczności; jeżeli rację mają współcześni badacze / badaczki „błękitnej humanistyki” (blue humanities), to powinniśmy naszą planetę nazywać Oceanem, a nie Ziemią. Wprawdzie Szczecin, o czym doskonale wiadomo, bezpośrednio nad morzem nie leży, co nie zmienia faktu, że w znacznej mierze szczecińska kultura miejsca powstała dzięki wpływowi Bałtyku, przemysłowi stoczniowemu, profesjom marynarzy, rybaków, robotników portowych, inżynierów. Podczas pisania „Wodowania” towarzyszyło mi przekonanie, że literatura i jej otoczenie społeczne – ukształtowane dzięki morskiemu sąsiedztwu – oddziałują na siebie nawzajem, a ruch ten z całą pewnością nie przebiega w jedną tylko stronę; dlatego mam na uwadze wszelkie społeczne i kulturowe przejawy bliskości morza, rzeki czy portu, właściwe dla takich miast i środowisk twórczych jak Szczecin. „Wodowanie” to jednak monografia nie tylko o literaturze. Nie sposób pominąć roli pozostałych środków komunikacji w tworzeniu kultury miasta i regionu, stąd też w podtytule książki określenie „inne media”. Z literatury i czasopism, książek niefikcjonalnych, takich jak przewodniki turystyczne, ale także audycji radiowych, filmów telewizyjnych, zdjęć, a przede wszystkim informacji oraz publicystyki w gazetach codziennych, wyłania się specyficzny obraz Szczecina lat 60., miasta zbudowanego między twardym gruntem ziemi a bezkresem rzecznych i morskich wód.
Robert Bartłomiejski, doktor nauk społecznych, socjolog i europeista. Od 2017 roku zastępca dyrektora Instytutu Socjologii Uniwersytetu Szczecińskiego. Naukowo i z zamiłowania jest badaczem w dziedzinie socjologii miasta, ze szczególnym naciskiem na tematykę związaną z portami, morzem i życiem miejskim. Jako ekspert współpracował z różnymi instytucjami publicznymi i ma na swoim koncie liczne, ekspertyzy, które pomagają w rozwoju społecznym i kulturalnym miasta, a także w promowaniu dziedzictwa morskiego i portowego regionu.
Sławomir Iwasiów, doktor nauk humanistycznych, literaturoznawca, krytyk literacki. Adiunkt w Instytucie Literatury i Nowych Mediów Uniwersytetu Szczecińskiego. Opublikował monografie: Reprezentacje Europy w prozie polskiej XXI wieku (2013), Czytania. Szkice krytyczne o książkach (2017), Po szkole. Rozmowy o edukacji (2015–2020) (2021). Współredagował tomy: Interpretatywny słownik terminów kulturowych (2014), Literatura w Szczecinie 1945–2015. Książki siedemdziesięciolecia (2016), Interpretatywny słownik terminów kulturowych 2.0 (2017), Geoliteratura. Przewodnik. bedeker, poradnik (2019), Kalejdoskop. Współczesne pojęcia pedagogiczne (2021). Stały współpracownik dwutygodnika kulturalnego „artPAPIER”. Od 2008 roku redaktor prowadzący Zachodniopomorskiego Kwartalnika Oświatowego „Refleksje”.
Maciej Kowalewski, prof. US jest socjologiem, jego badania dotyczą takich tematów jak studia miejskie, ruchy protestu i kultura morska.
Janusz Zarzycki, historyk, dziennikarz „Głosu Szczecińskiego”, w którym przeszedł wszystkie szczeble zawodowej kariery – młodszego redaktora, redaktora, publicysty, kierownika wydania magazynowego gazety, kierownika działu ekonomiczno-morskiego, zastępcy redaktora naczelnego. W 1996 r. został naczelnym redaktorem „Głosu”, a dwa lata później prezesem Dziennikarskiej Spółdzielni Pracy „Głos Szczeciński”. Specjalizował się w problematyce ekonomicznej i morskiej. Otrzymał wyróżnienie specjalne ministra handlu zagranicznego i gospodarki morskiej oraz ministra sprawiedliwości za cykl publikacji o wypadkach morskich (pitaval morski). W 1992 r. uhonorowany tytułem „Publicysta Roku” w konkursie szczecińskiego oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy RP. W latach 2004–2012 był prezesem szczecińskiego oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy RP.
Beton historyczny w architekturze i krajobrazie kulturowym Pomorza Zachodniego
Szczeciński Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki zaprasza członków oraz sympatyków na wykład dr Aleksandry Hamberg-Federowicz „Beton historyczny w architekturze i krajobrazie kulturowym Pomorza Zachodniego”.
Spotkanie odbędzie się we wtorek, 24 października 2023 roku o godzinie 18.00 w sali konferencyjnej gmachu Muzeum Narodowego w Szczecinie przy ul. Wały Chrobrego 3.
Prelegentka w swoim wystąpieniu przedstawi wybrane zagadnienia podjęte w rozprawie doktorskiej, przygotowanej pod kierunkiem prof. dr hab. inż. arch. Zbigniewa Paszkowskiego, w dyscyplinie nauk inżynieryjno-technicznych, obronionej w 2023 roku na Wydziale Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie.
Dr Aleksandra Hamberg-Federowicz jest absolwentką Politechniki Szczecińskiej, Wydziału Budownictwa i Architektury na kierunku architektura i urbanistyka oraz studiów podyplomowych z zakresu rewitalizacji urbanistycznej na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej. Jest autorką licznych dokumentacji i inwentaryzacji konserwatorskich, opracowań programowych z zakresu ochrony zabytków oraz wystąpień i publikacji dotyczących zabudowy małych miast i wsi Pomorza Zachodniego, ze szczególnym uwzględnieniem detalu architektonicznego oraz architektury modernistycznej Szczecina. Pracuje w Szczecinie w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków oraz Biurze Dokumentacji Zabytków. Opracowała niezwykle przydatny poradnik dla użytkujących obiekty zabytkowe, zamieszczony na stronie internetowej BDZ w Szczecinie. Należy do SKZ, gdzie obecnie pełni funkcję zastępcy Prezesa, oraz do Zachodniopomorskiej Okręgowej Izby Architektów gdzie jest członkiem Rady.
18.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie | wstęp wolny
Wernisaż: „Jak to z drewnem było. Narzędzia do obróbki drewna”
21 PAŹDZIERNIKA 2023 | SOBOTA
10.00 – 18.00 | wszystkie gmachy MNS
Bezpłatna sobota w Muzeum
10.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie | bilety: 15 zł + obowiązkowe zapisy (!)
Dia de Muertos - meksykański Dzień Zmarłych | Warsztaty dla dzieci 7 – 12 lat |
Prowadzenie: Dorota Baumgarten-Szczyrska
12.00 | Muzeum Sztuki Współczesnej MNS | wstęp wolny
Autorskie oprowadzanie po wystawie „KONIK STUDIO timeline. Katarzyna Zimnoch i Paweł
Kleszczewski” | Wydarzenie w ramach Szczecin Film Festival
16.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie | bilet edukacyjny: 5 zł
Akademia Historii Sztuki | Sztuka starożytnej Grecji – architektura
Wykład Krystyny Milewskiej
22 PAŹDZIERNIKA 2023 | NIEDZIELA
10.00 | Muzeum Sztuki Współczesnej MNS | bilety: 10 zł + obowiązkowe zapisy (!)
Szkło/plexi - Maluję / Ilustruję | Zabawy ze sztuką na wystawie „KONIK STUDIO timeline”
Warsztaty dla dzieci w wieku 6 – 10 lat | Prowadzenie: Agata Kamińska
24 PAŹDZIERNIKA 2023 | WTOREK
17.00 | Centrum Dialogu Przełomy MNS | wstęp wolny
Wytwarzanie miasta portowego: wokół książki "Wodowanie" Sławomira Iwasiowa
Uczestnicy debaty: Sławomir Iwasiów, Robert Bartłomiejski i dziennikarz Janusz Zarzycki
Prowadzenie: Maciej Kowalewski
18.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie | wstęp wolny
Beton historyczny w architekturze i krajobrazie kulturowym Pomorza Zachodniego
Wykład dr Aleksandry Hamberg – Federowicz
Spotkanie Członków i Sympatyków Stowarzyszenia Historyków Sztuki
Szczegółowe informacje o zapisach na zajęcia edukacyjne: www.muzeum.szczecin.pl
ADRESY GMACHÓW MNS:
- Muzeum Narodowe w Szczecinie: ul. Wały Chrobrego 3
- Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych: ul. Staromłyńska 27
- Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Sztuki Współczesnej: ul. Staromłyńska 1
- Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Historii Szczecina: ul. Księcia Mściwoja II 8
- Muzeum Narodowe w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy: pl. Solidarności 1
Narzędzia do obróbki drewna ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie
Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego [skrzydło południowe, parter]
20 października 2023 – 3 marca 2024
wernisaż: 19 października 2023, godzina 18.00
Kuratorka: Iwona Karwowska
Współpraca: Małgorzata Kłosińska-Grzechowiak, Agnieszka Słowińska
Wystawa „Jak to z drewnem było” po raz pierwszy tak licznie przedstawia dawne narzędzia służące rzemieślnikom: cieślom, stolarzom, bednarzom, do obróbki drewna i wykonywania z niego różnych przedmiotów.
Pokazuje także rezultat ich starań: meble, narzędzia rolnicze, wyroby bednarskie i inne wytwory zgromadzone na kolorowym jarmarku, na którym większość rzemieślników zbywała rzeczy wykonane przez siebie. Prezentuje również przedmioty użyteczne i piękne wykonane w drewnie – materiale nieodzownie towarzyszącym nam w wędrówce przez historię.
Wystawa przygotowana przez zespół Działu Etnografii Pomorza Muzeum Narodowego w Szczecinie.
Drewno jest surowcem mającym wiele wyjątkowych właściwości. Jego dostępność, mało skomplikowana obróbka niewielką ilością narzędzi, trwałość, odporność na warunki zewnętrzne oraz piękno faktury powierzchni czynią z niego materiał prawie doskonały.
Różne sposoby wykorzystania drewna na przestrzeni wieków przyczyniły się do powstania wielu odrębnych zawodów z nim związanych. Najliczniejszą i najbardziej potrzebną w życiu codziennym grupę stanowili rzemieślnicy uprawiający ciesielstwo, stolarstwo, bednarstwo i kołodziejstwo. Wykorzystywali zarówno najbardziej powszechne gatunki, jak i te rzadziej występujące. Używano przede wszystkim drewna sosnowego, świerkowego, dębowego. Do wyrobu detali stosowano drewno bukowe, jesionowe, akacjowe, klonowe, lipowe, itp. Wszyscy rzemieślnicy pracujący z drewnem musieli mieć wiedzę o jego cechach i przygotowaniu do produkcji.
Obróbka drewna, prowadząca do tego, by z kloca drzewnego otrzymać wygładzoną deskę o konkretnych wymiarach, to jedna z najstarszych umiejętności ciesielskich. Polega na ciosaniu i łupaniu kłód za pomocą toporów, siekier i cioseł, wygładzaniu strugami i tarciu ich na deski piłami trackimi. Wymienione narzędzia zwykle wystarczały do postawienia dowolnie zaprojektowanego budynku.
Wraz z rozwojem w średniowieczu narzędzi do specjalistycznej obróbki drewna z ciesielstwa wyodrębniło się stolarstwo, dzięki różnego rodzaju piłom i nożom w drewnianej obudowie – czyli heblom – stolarze mogli produkować zaawansowane technicznie, mocne konstrukcyjnie i estetyczne meble oraz elementy wykończeniowe wnętrz budynków.
Znajomość wytwarzania z drewnianych klepek przedmiotów o różnym kształcie, zwana bednarstwem, znana była na ziemiach polskich już w II–III wieku, co poświadczają wykopaliska z okresu rzymskiego. Bednarz, oprócz narzędzi podobnych do tych, których używał cieśla, posługiwał się ponadto kobylicą, szabą, wątornikiem oraz narzędziami do przygotowania i naciągania metalowych obręczy. Używał przyrządów charakterystycznych również dla stolarstwa: piły ramowej, cyrkla, młotka, strugów prostych i krzywych, hebla spusta.
Kołodziej to rzemieślnik specjalizujący się w produkcji kół, jednakże pracując na potrzeby wsi, wytwarzał wielofunkcyjne wozy, a także narzędzia rolnicze; brony i drewniane elementy pługów i radeł. Produkował dwa typy kół: z obwodem giętym, wykonanym z jednego kawałka drewna, oraz z obwodem, na który składało się kilka oddzielnych elementów, wycinków koła, czyli dzwon. W obu przypadkach były to koła szprychowe z piastą obracające się na nieruchomej osi. Kołodziej oprócz narzędzi charakterystycznych dla innych rzemieślników pracujących w drewnie, używał ławy kołodziejskiej, tzw. buka, pieska i śmigi.
O archaiczności rzemiosł drzewnych dowiadujemy się z prasłowiańskiego nazewnictwa z nimi związanego: ciosła, strug, wątor, obręcz, piasta, rozwora, sworzeń, snice, itp. Praca ludzi wykonujących te zawody przez długie stulecia była znaczącym elementem funkcjonowania społeczności lokalnych. O dawnej powszechności, a pośrednio estymie tych zawodów świadczy też popularność nazwisk wywodzących się od rzemieślniczych profesji.
Proces zaniku tradycyjnych rzemiosł rozpoczęty jeszcze w XIX wieku, w XX stuleciu nabierał coraz szybszego tempa, aż do momentu, kiedy zaczęliśmy je określać mianem „ginących zawodów”.
Iwona Karwowska
Dia de Muertos - meksykański Dzień Zmarłych
Warsztaty dla dzieci w wieku 7 – 12 lat
Święto zmarłych zbliża się wielkimi krokami. W Polsce w tym czasie odwiedzamy groby naszych bliskich. Jest to bez wątpienia czas wspomnień, zadumy i spotkań z rodziną oraz przyjaciółmi.
Jeśli jesteś ciekawa (-y) świata i chciałbyś wybrać się do Meksyku, aby dowiedzieć się jak ten wyjątkowy czas w roku spędzają jego mieszkańcy, to te zajęcia są właśnie dla ciebie.
Dia de Muertos - czyli meksykański Dzień Zmarłych, to pełen symboli okres wspominania zmarłych na wesoło. Istnieje przekonanie, że w Meksyku się nie umiera, chyba, że nie ma się przyjaciół, bo jeśli oni pamiętają o zmarłych to znaczy, że ci nadal żyją. Wiara w to jest punktem wyjścia dla wszystkich zwyczajów, występujących podczas Dia de Muertos. Dlatego też w kulturze Meksyku podtrzymywanie pamięci i opowiadanie o swoich przodkach jest tak istotne. Dia de Muertos obchodzi się w powiązaniu z katolickimi świętami, które przypadają 1 i 2 listopada, choć atmosferę tego dnia czuć już w trakcie całego poprzedzającego tygodnia. Jak wyglądają przygotowania do tego święta? Czy na pewno jest to czas radości? Jakie przysmaki towarzyszą biesiadom rodzinnym? Kim jest Catrina? Jakie słodycze przygotowuje się dla dzieci? Czym jest pan de muerto? Na te i wiele innych pytań odpowiemy w czasie zajęć.
Zapraszamy dzieci w wieku 7 – 12 lat na warsztaty, które odbędą się 21 października, w godzinach 10.00 – 12.00, w gmachu muzeum przy Wałach Chrobrego 3.
Obowiązują zapisy – Dorota Baumgarten-Szczyrska tel. 797 705 270, d.baumgarten@muzeum.szczecin.pl
KONIK STUDIO timeline
Autorskie oprowadzanie po wystawie
Zapraszamy w sobotę, 21 października 2023 roku o godzinie 12.00 na autorskie opraowadzanie Katarzyny Zimnoch i Pałwa Kleszczewskiego po wystawie "KONIK STUDIO: timeline”.
Spotkanie odbędzie się w ramach Szczecin Film Festival.
Studio filmowe KONIK prowadzi duet artystyczny, który tworzą Katarzyna Zimnoch i Paweł Kleszczewski. Pracują w obszarze sztuk wizualnych, nowych mediów, malarstwa oraz filmu animowanego. Są obecni zarówno w przestrzeniach galeryjnych, jak i na festiwalach filmowych.
Kasia Zimnoch i Paweł Kleszczewski pochodzą ze Szczecina, razem studiowali na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 2012 roku pojechali na wakacje do Cavan w Irlandii i tam zostali przez sześć lat, tam też założyli Konik Studio. Od 2018 roku ponownie mieszkają w Szczecinie, tu, w Dąbiu, jest ich obecna pracownia. W Klubie Delta od dwóch lat prowadzą działalność kuratorską, organizują wystawy zarówno uznanym i zasłużonym twórcom, jak i zupełnie nieznanym, debiutującym.
Akademia Historii Sztuki
Sztuka starożytnej Grecji – architektura
Zapraszamy na wykład Krystyny Milewskiej „Sztuka starożytnej Grecji – architektura” w ramach cyklu Akademia Historii Sztuki.
Spotkanie odbędzie się w sobotę, 14 października 2023 roku o godzinie 16.00 w Muzeum Narodowym w Szczecinie przy Wałach Chrobrego.
Bilety: 5 zł (bilet edukacyjny)
Akademia Historii Sztuki to otwarte wykłady z zakresu historii sztuki, odbywające się w tym roku szkolnym w każdą sobotę od października 2023 do maja 2024. Ze względu na przekrojowy charakter kursu polecamy go w szczególności młodzieży i osobom dorosłym, które pragną rozpocząć swoją przygodę z historią sztuki lub usystematyzować posiadane już wiadomości. Kurs obejmuje szeroki zakres tematów, od sztuki starożytnej po sztukę współczesną, uzupełniony o zajęcia związane z analizą i interpretacją dzieł sztuki.
KONIK STUDIO timeline
Zabawy ze sztuką współczesną (warsztaty dla dzieci)
Zapraszamy na zajęcia dla dzieci w wieku 6–10 lat będące częścią programu edukacyjnego wystawy czasowej "KONIK STUDIO timeline".
Dzieci samodzielnie stworzą ilustrację nawiązującą do wybranego filmu prezentowanego na wystawie. Ponadto pokazany zostanie proces warsztatowy powstawania filmów.
Zapoznamy się z tradycyjnym rozumieniem terminu „malarstwo na szkle”.
Formuła warsztatów opiera się na naturalnej zdolności najmłodszych do kreatywnego myślenia. Specjalnie dobrane zadania plastyczne mają pobudzić dziecięcą wyobraźnię.
Prowadząca: Agata Kamińska
wstęp: 10 zł
Liczba miejsc ograniczona
Obowiązują wcześniejsze zapisy: a.kaminska@muzeum.szczecin.pl, tel.: 797 705 277
Wytwarzanie miasta portowego
Wokół książki "Wodowanie" Sławomira Iwasiowa
Zapraszamy we wtorek, 24 października 2023 roku o godz. 17.00, do Muzeum Narodowego w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy na promocję książki Sławomira Iwasiowa „Wodowanie. Literatura i inne media w Szczecinie. Lata 60. XX wieku”. O faktycznym albo mitycznym portowym charakterze Szczecina dyskutować będą Sławomir Iwasiów, Robert Bartłomiejski i dziennikarz Janusz Zarzycki. Spotkanie poprowadzi Maciej Kowalewski.
Od autora: książka nie opowiada wprost o wodnym żywiole, choć trudno byłoby się odżegnać od niesionych z jego falami wieloznaczności; jeżeli rację mają współcześni badacze / badaczki „błękitnej humanistyki” (blue humanities), to powinniśmy naszą planetę nazywać Oceanem, a nie Ziemią. Wprawdzie Szczecin, o czym doskonale wiadomo, bezpośrednio nad morzem nie leży, co nie zmienia faktu, że w znacznej mierze szczecińska kultura miejsca powstała dzięki wpływowi Bałtyku, przemysłowi stoczniowemu, profesjom marynarzy, rybaków, robotników portowych, inżynierów. Podczas pisania „Wodowania” towarzyszyło mi przekonanie, że literatura i jej otoczenie społeczne – ukształtowane dzięki morskiemu sąsiedztwu – oddziałują na siebie nawzajem, a ruch ten z całą pewnością nie przebiega w jedną tylko stronę; dlatego mam na uwadze wszelkie społeczne i kulturowe przejawy bliskości morza, rzeki czy portu, właściwe dla takich miast i środowisk twórczych jak Szczecin. „Wodowanie” to jednak monografia nie tylko o literaturze. Nie sposób pominąć roli pozostałych środków komunikacji w tworzeniu kultury miasta i regionu, stąd też w podtytule książki określenie „inne media”. Z literatury i czasopism, książek niefikcjonalnych, takich jak przewodniki turystyczne, ale także audycji radiowych, filmów telewizyjnych, zdjęć, a przede wszystkim informacji oraz publicystyki w gazetach codziennych, wyłania się specyficzny obraz Szczecina lat 60., miasta zbudowanego między twardym gruntem ziemi a bezkresem rzecznych i morskich wód.
Robert Bartłomiejski, doktor nauk społecznych, socjolog i europeista. Od 2017 roku zastępca dyrektora Instytutu Socjologii Uniwersytetu Szczecińskiego. Naukowo i z zamiłowania jest badaczem w dziedzinie socjologii miasta, ze szczególnym naciskiem na tematykę związaną z portami, morzem i życiem miejskim. Jako ekspert współpracował z różnymi instytucjami publicznymi i ma na swoim koncie liczne, ekspertyzy, które pomagają w rozwoju społecznym i kulturalnym miasta, a także w promowaniu dziedzictwa morskiego i portowego regionu.
Sławomir Iwasiów, doktor nauk humanistycznych, literaturoznawca, krytyk literacki. Adiunkt w Instytucie Literatury i Nowych Mediów Uniwersytetu Szczecińskiego. Opublikował monografie: Reprezentacje Europy w prozie polskiej XXI wieku (2013), Czytania. Szkice krytyczne o książkach (2017), Po szkole. Rozmowy o edukacji (2015–2020) (2021). Współredagował tomy: Interpretatywny słownik terminów kulturowych (2014), Literatura w Szczecinie 1945–2015. Książki siedemdziesięciolecia (2016), Interpretatywny słownik terminów kulturowych 2.0 (2017), Geoliteratura. Przewodnik. bedeker, poradnik (2019), Kalejdoskop. Współczesne pojęcia pedagogiczne (2021). Stały współpracownik dwutygodnika kulturalnego „artPAPIER”. Od 2008 roku redaktor prowadzący Zachodniopomorskiego Kwartalnika Oświatowego „Refleksje”.
Maciej Kowalewski, prof. US jest socjologiem, jego badania dotyczą takich tematów jak studia miejskie, ruchy protestu i kultura morska.
Janusz Zarzycki, historyk, dziennikarz „Głosu Szczecińskiego”, w którym przeszedł wszystkie szczeble zawodowej kariery – młodszego redaktora, redaktora, publicysty, kierownika wydania magazynowego gazety, kierownika działu ekonomiczno-morskiego, zastępcy redaktora naczelnego. W 1996 r. został naczelnym redaktorem „Głosu”, a dwa lata później prezesem Dziennikarskiej Spółdzielni Pracy „Głos Szczeciński”. Specjalizował się w problematyce ekonomicznej i morskiej. Otrzymał wyróżnienie specjalne ministra handlu zagranicznego i gospodarki morskiej oraz ministra sprawiedliwości za cykl publikacji o wypadkach morskich (pitaval morski). W 1992 r. uhonorowany tytułem „Publicysta Roku” w konkursie szczecińskiego oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy RP. W latach 2004–2012 był prezesem szczecińskiego oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy RP.
Beton historyczny w architekturze i krajobrazie kulturowym Pomorza Zachodniego
Szczeciński Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki zaprasza członków oraz sympatyków na wykład dr Aleksandry Hamberg-Federowicz „Beton historyczny w architekturze i krajobrazie kulturowym Pomorza Zachodniego”.
Spotkanie odbędzie się we wtorek, 24 października 2023 roku o godzinie 18.00 w sali konferencyjnej gmachu Muzeum Narodowego w Szczecinie przy ul. Wały Chrobrego 3.
Prelegentka w swoim wystąpieniu przedstawi wybrane zagadnienia podjęte w rozprawie doktorskiej, przygotowanej pod kierunkiem prof. dr hab. inż. arch. Zbigniewa Paszkowskiego, w dyscyplinie nauk inżynieryjno-technicznych, obronionej w 2023 roku na Wydziale Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie.
Dr Aleksandra Hamberg-Federowicz jest absolwentką Politechniki Szczecińskiej, Wydziału Budownictwa i Architektury na kierunku architektura i urbanistyka oraz studiów podyplomowych z zakresu rewitalizacji urbanistycznej na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej. Jest autorką licznych dokumentacji i inwentaryzacji konserwatorskich, opracowań programowych z zakresu ochrony zabytków oraz wystąpień i publikacji dotyczących zabudowy małych miast i wsi Pomorza Zachodniego, ze szczególnym uwzględnieniem detalu architektonicznego oraz architektury modernistycznej Szczecina. Pracuje w Szczecinie w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków oraz Biurze Dokumentacji Zabytków. Opracowała niezwykle przydatny poradnik dla użytkujących obiekty zabytkowe, zamieszczony na stronie internetowej BDZ w Szczecinie. Należy do SKZ, gdzie obecnie pełni funkcję zastępcy Prezesa, oraz do Zachodniopomorskiej Okręgowej Izby Architektów gdzie jest członkiem Rady.
PRZECZYTAJ JESZCZE
